یکی از اقدامات اساسی در سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی کنترلهای مالی و تهیهی گزارشات مختلف برای نظارت بر بودجه است. اگر میخواهید بدانید ذیحساب کیست و چه اموری را کنترل میکند تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
معرفی ذیحساب
برای اینکه بدانیم ذیحساب کیست باید به ماده 131 قانون محاسبات عمومی توجه کنیم. مطابق این ماده ذیحساب یا صاحب حساب به کسی گفته میشود که به موجب حکم وزارت امور اقتصادی و دارایی برای اعمال نظارت و تامین هماهنگی در اجرای مقررات مالی و محاسباتی در وزارتخانه و سازمانهای دولتی و دستگاههای اجرایی، شهرداریها، موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی واجد صلاحیت است.
پس در پاسخ به سوال ذیحساب کیست میتوانیم وی را مسئول تنظیم و هماهنگی مقررات مالی معرفی کنیم تا از بروز فساد در دستگاههای اجرایی جلوگیری شود.
ضرورت حضور ذیحساب در سازمانهای دولتی و غیر دولتی
بعد از مشخص شدن اینکه ذیحساب کیست لازم است بدانید ضرورت حضور او در شرکتهای دولتی بیشتر از موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی است. زیرا محل تامین بودجه از بودجه عمومی دولتی است و لازم است بر نحوهی مصرف بودجه و عملکرد مالی نظارت شود.
اما به این معنی نیست که نهادهای عمومی غیر دولتی یا خصولتی برای مدیریت امور مالی شرکت به ذیحساب نیاز ندارند. پس این سوال برای مخاطب ایجاد میشود که در دستگاههای غیر دولتی ذیحساب کیست و چگونه تعیین میشود. مطابق ماده 31 قانون محاسبات عمومی در تبصره 2 با حکم وزارت امور اقتصادی و دارایی و موافقت دستگاههای غیر دولتی یا نیمه دولتی، ذیحساب موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی تعیین میشوند.
شرح وظایف ذیحساب
مهمترین سوال بعد از ذیحساب کیست، در مورد وظایف قانونی وی است. این وظایف به شرح زیر است.
- ماده 31 قانون محاسبات عمومی
- اعمال نظارت و تأمين هماهنگي لازم در اجراي مقررات مالي و محاسباتي در حوزه مسئوليتها
- نظارت بر امور مالي و محاسباتي و نگاهداري و تنظيم حسابها برطبق قانون و ضوابط و مقررات مربوط و صحت و سلامت آنها
- نظارت بر حفظ اسناد و دفاتر مالي
- نگهداری حساب اموال دولتي و نظارت بر اموال مذكور
- ماده 21 قانون محاسبات عمومی
نگهداری، حواله و تحویل وجوه و نقدینگی و سپردهها و اوراق بهادار
ماده 21- حواله: به اجازهای گفته میشود که توسط مقامات مجاز وزارتخانه یا مووسات دولتی، شرکتهای دولتی، دستگاههای اجرایی و نهادها برای تادیه تعهدات و بدهیهای قابل پرداخت به صورت کتبی صادر میشود.
- ماده 22 و 75 قانون محاسبات عمومی
مطابق ماده 22 و 75 ذیحساب وظیفه دارد درخواست وجه از خزانه يا نمايندگي خزانه در استان را براي انجام هزينهها و ساير پرداختهاي دستگاه اجرائي انجام دهد.
- ماده 54 قانون محاسبات عمومی
مطابق ماده 54 لازم است درخواست تنخواه گردان حسابداري از خزانه يا نمايندگي خزانه به منظور تسهیل پرداخت هزينههای سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سالهاي قبل توسط صاحب حساب انجام شود.
- ماده 62 قانون محاسبات عمومی
در ماده 62 قانون محاسبات امده است که تأمين اعتبار و پرداخت وجوه لازم برای گشايش اعتبار اسنادي در ارتباط با خدمات و كالاهاي وارداتي به عهده صاحب حساب است. همچنین پيگيري و نظارت در واريز اسناد در هزينه جزو وظایف محولهی صاحب حساب است.
- ماده 76 قانون محاسبات عمومی
مطابق ماده 76 برای صاحب حساب این وظیفه را تعیین میکند که افتتاح حسابهای بانکی دستگاه اجرائی را خزانه یا نمایندگی خزانه انجام دهد. پس از افتتاح حساب بانکی در شهرستانهای مختلف با عنوان نماینده خزانهداری، امکان استفاده از این حسابها فقط با امضای مشترک یکی از مقامات مسئول و صاحب حساب قابل انجام است.
سایر وظایف شامل موارد زیر است:
پس از طی مراحل تشخیص، تامین اعتبار، تسجیل با اعمال نظارت مالی باید پرداخت هزینهها در حدود اعتبارات مصوب تخصیص یافته انجام شود.
ضمن تطبیق با قوانین و مقررات باید به پرداختهای علیالحساب و پیش پرداخت و واریزهای به موقع هم توجه شود.
نظارت و کنترل حقوق بازنشستگان و موظفین
کنترل وصول و ايصال درآمدهای سازمان و مطالبات دستگاه اجرائي، همچنین تعیین مالياتهاي تكليفي و ساير كشور قانوني
پیگیری در زمینه اجرایی برنامههای آموزشی برای افزایش اطلاعات و تخصص کارکنان امور مالی
انجام اقدامات مورد نیاز برای دریافت و تمرکز وجوه سپرده و ایجاد شرایطی برای رد به موقع وجوه به ذینفع. البته لازم است ضمن نگهداری حساب وجوه مذکور مقررات هم رعایت شود.
امکان تفویض اختیار صاحب حساب به معاون، عامل ذیحساب و کارکنان دیگری که تحت سرپرستی او هستند به معاون، عامل ذیحساب و کارکنان تحت سرپرستی؛ البته تفویض اختیار باید با رعایت مقررات وزارت اقتصاد و دارایی باشد.
ذیحساب وظیفه دارد مطابق با آئیننامههای مربوطه بر حسن اجرای امور محوله به عامل یا کارکنان یا امین اموال هم نظارت داشته باشد و اقدامات آنها را کنترل کند.
حضور در جلسات هیات ترک مناقصه و مزایده و جلسات مالی دیگری که در سازمان مربوطه برگزار میشود.
ضمن اعلام مدیریت بر کل امور ذیحسابی، اعلام موارد نقصان در ابوابجمعی عاملین ذیحساب یا ماموریتهای دیگری که به واسطهی مقررات مجاز به اخذ و نگهداری وجوه یا اوراق دیگر که در حکم وجه نقد هستند.
در وظایف صاحب حساب به گزارش اعتبارات مصرف نشده هم باید اشاره کنیم. صاحب حساب موظف است برای واریز مانده وجوه اعتبارات مصرف نشده حداکثر تا دهم اردیبهشت سال بعد اقدامات لازم را انجام دهد. همچنین باید برای اعتبارات مصرف نشده طرحهای عمرانی حداکثر تا دهم مرداد ماه سال بعد اقدامات لازم را انجام دهد. این اصلاحیه در ماده 63 و 64 قانون محاسبات عمومی تصریح شده است.
با توضیح جامع در مورد اینکه ذیحساب کیست مشخص میشود، نمیتوانیم نقش او را فقط به کنترل و نظارت بر امور مالی در سازمانهای دولتی و خصوصی تقلیل دهیم، زیرا افراد دیگری مانند کارپرداز یا مسئول خرید هم از عهدهی انجام این اقدامات برمیآیند. اما وظیفهی صاحب حساب بیش از این است.
وظیفهی ذیحساب برای هزینههای غیر ضروری چیست؟
در ماده 91 قانون محاسبات عمومی کشور تصریح شده است که ذیحساب کیست و نقش او در ارسال گزارشات قانونی و مالی این است که تمام هزینههای خلاف قانون بودجه و غیر ضروری به وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کند. درصورتیکه به تشخیص ذیحساب این هزینهها ضروری نباشند، در دیوان محاسبات کشور مورد پیگرد قانونی قرار میگیرند.
موعد ارسال صورتحساب هزینهها به صورت ماهانه است و در حال حاضر با کمک نرم افزارهای آماری انجام میشود. در گذشته این صورتحسابها به صورت دستی و طی یک فرایند زمانبر به دیوان محاسبات کشوری و وزارت اقتصاد و دارایی ارسال میشد اما در حال حاضر با وجود نرم افزارهای مختلف تمام این اقدامات با سرعت بیشتری انجام میشود.
تفاوت ذیحساب، حسابرس و ممیزی مالیاتی چیست؟
برای آشنایی دقیق با اینکه ذیحساب کیست لازم است وظایف و عملکرد ذیحساب، حسابرس و ممیزی مالیاتی را با هم مقایسه کنیم.
شرکت مورد رسیدگی
ذیحساب و ممیز مالیاتی در استخدام وزارت اقتصاد و دارایی هستند، اما حسابرس به شکل مستقل فعالیت میکند. ممیز مالیاتی در شرکتهای خصوصی فعالیت میکند، درحالیکه ذیحساب در شرکتهای وابسته به دولت یا دولتی فعالیت دارد. اما حسابرس میتواند در هر دو شرکت خصوصی یا دولتی فعالیت کند.
مدت زمان رسیدگی به امور
درصورتیکه میخواهید بدانید ذیحساب کیست و زمان حضور او در سازمان مربوطه چقدر است، بهتر است مطلع شوید که نیازی به حضور دائمی حسابرس و ممیز در سازمان وجود ندارد. درحالیکه صاحب حساب باید تمام وقت در سازمان مربوطه حضور داشته باشد.
محل پرداخت حق الزحمه
دستمزد ممیز مالیاتی و صاحب حساب را سازمان امور مالیاتی پرداخت میکند، درحالیکه حسابرس از موسسهی طرف قرارداد دستمزد میگیرد.
مقررات نصب و عزل ذیحساب چیست؟
تنها دانستن اینکه ذیحساب کیست کفایت نمیکند، زیرا مدیر و رئیس دستگاههای اجرایی با تشریفات اداری و صدور حکم عزل جابه جا میشوند. اما در مورد تغییر ذیحساب مقررات و آئین نامههایی وجود دارد که در ماده 97 قانون محاسبات به تفصیل آمده است. لزوم اجرای این قوانین این است که قوه مجریه انتظار پاسخگویی از رئیس دستگاه اجرایی و صاحب حساب دارد و تمام مراحل باید مطابق قانون باشد.
جمعبندی
دستگاههای نظارتی برای کنترل مواردی که با قانون منطبق نیستند مقدماتی را برای تهیهی گزارشها مالی توسط ذیحساب تعیین میکند. امیدواریم اطلاعات این مطلب در مورد اینکه ذیحساب کیست و چه نقش و وظایفی دارد برای شما مفید باشد.
جمعبندی
نرمافزار حسابداری تعهدی برهان، عاملین ذیحسابی و ادارات کل استان ها را پوشش میدهد. هدف آن انسجام اطلاعات مالی در سازمانها، نهادها، شهرداریها و شرکتهای دولتی و انطباق آن با قوانین و مقررات است؛ به همین علت مدیران مالی، ذیحسابان خزانه و دیوان محاسبات میتوانند از نرمافزار حسابداری تعهدی برهان استفاده کنند. یکپارچگی نرمافزار حسابداری تعهدی برهان با سایر ماژول های راهکار حسابداری تعهدی باعث شده تا مدیران این حوزه بتوانند به سرعت به اطلاعات صحیح و معتبر در زمان مناسب دست پیدا کنند برای تصمیمگیری از گزارش های این نرمافزار استفاده کنند.
مقالات مرتبط
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ
درباه ما:
شرکت دانش بنیان برهان سیستم پاسارگاد فعالیت خود را از سال ۱۳۸۸ با عرضه نرم افزاری مالی و مدیریتی آغاز کرد. هسته اصلی برهان گروهی از کارشناسان حوزه مالی و نرم افزاری است که حاصل تجارب خود در شرکت ها و پروژه های متفاوت را در برهان گرد آوردند.
این شرکت دارای رتبه 1 از شورای عالی انفورماتیک، مجوز فعالیت از سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران و دارای گواهینامه ISO 9001:2015 میباشد.
محصولات برهان
لینک های مفید
تماس با ما
خیابان ملاصدرا، خیابان شیرازی شمالی، بن بست کاج، پلاک 8، ساختمان برهان سیستم پاسارگاد
ساعت کاری شرکت:
شنبه الی چهارشنبه : 17:20 – 8:30
پنجشنبه : 13:30- 8:30
حقوق ذیحساب رو چه ارگان یا سازمانی پرداخت میکند آیا میشه یک نفر در یک سازمان مسئول امور مالی و معاون باشه حق ذیحسابی هم تو فیش حقوقی بیاد
سلام وقت بخیر همان شرکت حقوق را پرداخت می کند ذیحساب معمولا حکم مستقیم از سازمان امور مالیاتی جهت کنترل و رعایت پرداخت ها می باشند مثل نهادهایی که بودجه دارند