مفهوم کلمه مالیات
فرهنگ مالیاتی چیست؟ قبل از تعریف فرهنگ مالیاتی، بهتر است با مفهوم اصلی مالیات آشنا شویم. به زبان خیلی ساده، مالیات نوعی پرداخت بدون بازگشت به دولتهاست. بلکه این پول قرار است صرف آبادی کشورها شود. به یاد داشته باشید که مالیات حتما باید بر طبق قانون گرفته شود و هر دولتی نمی تواند به دلخواه از مردم مالیات بگیرد.
فرهنگ مالیاتی چیست؟
فرهنگ مالیاتی باور و عقیده مردم نسبت به پرداخت مالیات است. در واقع در فرهنگ مالیاتی یک جامعه، مشخص می شود که آن جامعه تا چه حد نسبت به دادن مالیات احساس مسئولیت میکند. بنابراین با توجه به این تعریف، هر چه افراد جامعهای نسبت به دادن مالیات احساس مسئولیت پذیری بیشتری داشته باشد، جامعهی بافرهنگتری داراست.
حال، با توجه به اینکه کلمه فرهنگ بار مثبتی دارد، آیا به نظر شما الزام است که ما این واژه را در کنار مالیات بیاوریم؟ بله الزام وجود دارد. اما چرا؟ چون مالیات نیز دقیقا به اندازه مفهوم فرهنگ برای جامعه اهمیت دارد. اما سؤال اینجاست: چه اهمیتی؟
اهمیت مالیات
واقعا چرا مالیات دارای اهمیت است؟ مگر مردم به دولتها بدهکار هستند؟ این دو سؤال از پرسش هایی است که تقریبا همه مالیات دهندگان از خود میپرسند. اما پاسخ چیست؟
- مالیات موجب می شود که اختلاف طبقاتی کم شود. اما چگونه؟ وقتی مردم مالیات میدهند دولت بخشی از این مالیات را به افراد کم درآمد داده و اینگونه اختلاف طبقاتی را بین ثروتمند و فقیر کم میکند. حتی شما کشورهای پیشرفته هم نگاه کنید، میبینید که کشور هر چه دارای فرهنگی غنی باشد، مالیات در آن به طرز صحیحتری پرداخت میشود. برای مثال کشور سوئیس و دانمارک مالیات زیادی میدهند و همیشه هم به مهد فرهنگ شهرت دارند.
- مالیات موجب آبادانی کشور میشود. اما چگونه؟ با دادن مالیات دولتها پول پرداختی را صرف ساخت و ساز کرده و با بناهای جدید شهرها را هر چه بیشتر زیبا میسازند. برای مثال مجتمع تفریحی می سازند و یا با مجتمع تجاری آبادانی را به کشورها بر میگردانند. به یاد داشته باشید که همان کسی که مالیات میدهد، خودش هم از مجتمع تفریحی و تجاری استفاده می کند. پس پول به گونهای بر میگردد.
- با دادن مالیات از نظر علمی به کشور کمک میشود. ولی چرا؟ چون وقتی اختلاف طبقاتی کم باشد، مردم به تحصیل بیشتر اهمیت میدهند و در نتیجه شما هم به عنوان یک فرد تحصیل کرده در کشوری زندگی خواهید کرد که به مراتب از نظر علمی بالاتر است. این مطلب را با یک مثال برای شما بیشتر توضیح میدهیم.
شما کشور کانادا را در نظر بگیرید، این کشور از نظر علمی و سواد بالاترین سطح را در جهان دارد و به معنای واقعی علم در این کشور جاریست. جاری بودن علم در این کشور موجب شده که تمام افرادی که در این کشور زندگی می کنند از بار علمی این محیط بهره ببرند و کیفیت بالایی در زندگی داشته باشند. اما در کشورهایی که از نظر مالی هم اندازه کانادا ثروتمند هستند، اما بار علمی بالایی ندارند، مردم این کیفیت بالایی که در کانادا وجود دارد را تجربه نمیکنند. برای مثال در کشورهای عربی اینگونه وضعیت مثبتی دیده نمیشود، به چه علت؟ زیرا سطح تحصیلات اندازه کانادا بالا نیست، مردم کیفیت زندگی کانادایی را ندارند.
عوامل فرهنگ مالیاتی
خوب است بفهمیم که چه عواملی موجب فرهنگ مالیاتی میشود:
توسعه و ارتقای فرهنگ مالیاتی
- یکی از راههایی که می شود مردم را به دادن مالیات تشویق کرد این است که دولتها طرحهای تخفیف در مالیات بگذارند. برای مثال بگویند که اشخاصی که بیش از یک سال مالیات خود را به موقع پرداخت کردند، می توانند از تخفیف بیست درصدی و یا سی در صدی و یا… بهره ببرند.
- باید روند گرفتن مالیات را تسریع بخشند. اگر میخواهند کاری کنند که مردم در فرایند مالیات دادن کوتاهی نکنند، باید کاری کنند که در هنگام طی فرایند فرد مالیات دهنده اذیت و یا معطل نشود. برای مثال میتوانند از تکنولوژیهای پیشرفته در این راه کمک بگیرند.
- راه بعدی برای تشویق مردم به مالیات دادن این است که با توجه به درآمد مالیات را رسیدگی کنند و یا اصلا از قشر ناتوان مالیاتی نگیرند! برای مثال مردی که ازدواج کرده و یک کارگر سادست به همراه یک بچه و شش میلیون حقوق آیا توان مالیاتی دارد؟
- آخرین روشی که موجب میگردد مردم به مایلات دادن تشویق شوند، رسانههای اجتماعی است. در شبکههای اجتماعی باید مردم را به گونهای تشویق کرد که مالیات بدهند که مطمئن شوند این پول برای خودشان خرج میگردد.
تمکین مالیاتی
تمکین در معنای لغوی یعنی گوش به فرمان بودن. تمکین مالیاتی به معنی پایبندی مردم به دادن مالیات و اجرای قوانین مالیاتی است. بر طبق آماری که به دست ما رسیده، متوجه شدهایم که تمکین مالیاتی در ایران متأسفانه به بدترین شکل ممکن انجام میگیرد و ما شاهد ماهانه هزاران پرونده تخلف مالیاتی در سطح کشور هستیم. اما چرا؟
مقایسه درآمد مالیاتی در ایران و سایر نقاط جهان
کل سهم مالیات در ایران برای اداره کشور ۷ درصد است! این میزان بسیار اندک محسوب می شود. این در حالی است که در کشورهایی نظیر روسیه و بلژیک و آمریکا مالیات بزرگترین درآمد کشور است. حتی در سایر کشورهای خاورمیانهای هم ۸۵ درصد جامعه از طریق مالیات اداره می گردد.
تفاوت فرهنگ مالیاتی و عدالت مالیاتی
همان طور که پیشتر هم اشاره داشتیم. برای اینکه مردم به دادن مالیات تشویق شوند، نیاز است که عدالت مالیاتی در جامعه موج بزند. البته عدالت مالیاتی اصلا با فرهنگ مالیاتی یکی نمیباشد. عدالت مالیاتی یعنی در گرفتن مالیات از مردم نهایت انصاف باتوجه به درآمد فرد رعایت شود. اما فرهنگ مالیاتی با توجه به تعریفی که در ابتدای مقاله داشتیم کاملا متفاوت است. به ظور کلی سه نظریه در رابطه با عدالت مالیاتی داده میشود.
اولین نظریه این است که عدالت مالیاتی باید هم جهت با عدالت اجتماعی باشد. دومین نظریه این است که هرکس از خدمات جامعه بیشتر استفاده کند، باید مالیات افزونتری هم پرداخت کند. آخرین نظریه هم همان قدرت پرداخت مردم است که به وفور در این مقاله به آن اشاره داشتیم و نیازی به بحث نیست.
جرایم مالیاتی
جرایم مالیاتی از اسمش کاملا مشخص است. یعنی تخلفهایی که از فرد مالیات دهنده سر میزند. حال این تخلف میتواند در حد فقط کمی تخفیف مازاد باشد و هم میتواند سرپیچی از کل پرداخت مالیات به حساب آید. پس این تعریف محدود نیست.
جرایم مالیاتی در همه نقاط دنیا سر میزند و مختص به ایران نیست. برای مثال شما بارها افراد معروف خارجی مانند خوانندهها را دیدهاید که جرایم مالیاتی از محبوبیت آنها کاسته است. البته با این که این نوع جرایم در همه نقاط دنیا رخ میدهند، اما در ایران به دلیل نبود سیستم قوی برای جبران عدم مالیات، جرایم مالیاتی به مراتب بدتر انجام می گیرد.
جمعبندی
به پایان مقاله رسیدیم. ما در این مقاله سعی کردیم که به شما در ابتدا تعریفی از مالیات و فرهنگ مالیاتی ارائه دهیم و بعد هم به سراغ اهمیت دادن به مالیات و همچنین، عوامل و مشوقها برای پرداخت آن رفتیم. در آخر هم نگاهی داشتیم به تفاوتی که بین عدالت مالیاتی و فرهنگ مالیاتی وجود دارد. همچنین به جرایم مالیاتی هم اشاره کوچکی کردیم. حالا اگر شما از کسانی هستید که میخواهید با مالیات و قوانین آن بیشتر آشنا شوید و یا شغلتان در این حوزه است، میتوانید در مقالهی انواع مالیات در ایران با انواع دیگر مالیات آشنا شوید.
مقالات مرتبط
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.