نمودار گانت یکی از مهمترین ابزارها در مدیریت پروژه است که این امکان را به مدیران میدهد تا فرآیندهای کاری پیوسته را برنامهریزی کنند و هر کاری را بهموقع انجام دهند.
نمودارهای شماتیک کمک زیادی به مدیران میکنند تا شرایط پروژه را درک کرده و کارهای مهم و پیشنیاز را طبق برنامه زمانی انجام دهند تا واحدهای دیگر که تسکهای دیگر را باید بعد از انجام دهند، دچار مشکل نشوند.
نمودار گانت چیست؟
نمودار گانت یا گانت چارت (Gantt Chart) که از آن در مدیریت پروژه استفاده میشود، یکی از محبوبترین و مفیدترین روشها برای نمایش فعالیتها (وظایف یا رویدادها) است که بر روی محور زمان نمایش داده میشوند. این نمودار میلهای با نمایش بصری، قابلیت خوانایی و درک بالایی دارد و کمک زیادی به برنامهریزی، پیگیری و کنترل پروژه به مدیران خواهد کرد.
بر روی محور عمودی نمودار گانت مجموعهای از فعالیتها قرار گرفته است و در محور افقی یک مقیاس زمانی متناسب با پروژه (ساعت، روز، ماه، سال) در نظر گرفته میشود. هر نوار رنگی یک فعالیت مشخصات را نشان میدهد که زمان مشخصی باید شروع شود و در زمانی معین به پایان برسد.
همچنین اگر قرار باشد قبل از فعالیت فعلی، اقدام دیگری انجام شود، فعالیت وابسته یا همعرض نیز مشخص میشود. گانت چارت این امکان را فراهم میآورد تا تسکهای مختلف را به افراد و تیمهای کاری گوناگونی واگذار کنیم.
چگونه به رسم گانت چارت بپردازیم؟
گانت چارت را میتوان بهصورت دستی بر روی کاغذ ترسیم کرد. البته امروزه در نرمافزارهایی مانند اکسل هم امکان تهیه نمودارهای میلهای گانت وجود دارد. اما مهمترین ابزار برای مدیریت پروژه و تهیه نمودارهای گانت، نرمافزار مدیریت پروژه مایکروسافت (MS Project) است که با ترسیم نمودار گانت امکان کنترل پروژه را برای مدیران و اعضای تیمهای کاری فراهم میآورد.
تاریخچه نمودار گانت
اولین گانت چارت در اواسط دهه ۱۹۸۰ میلادی توسط کارول آدامیسکی یک مهندس لهستانی که کارخانه فولاد در جنوب لهستان را اداره میکرد و به ایدهپردازی در زمینههای تکنیکهای مدیریت علاقهمند بود، ابداع شد. هر چند ابداع او ارزشمند بود، اما چندان مورد توجه قرار نگرفت.
تا اینکه ۱۵ سال بعد از آدامیسکی، هنری گانت که مهندسی آمریکایی بود و به مشاوره در زمینه مدیریت پروژه میپرداخت، نسخه جدیدی را از این نمودار ابداع کرد و آن را در اختیار شرکتهای مطرح جهان گذاشت. بدین شکل این نمودار به طور گستردهای در کشورهای غربی شناخته شد و مورد استفاده قرار گرفت.
به علت اینکه نمودارهای گانت توسط هنری به صورت گسترده مطرح شدند، این نمودار به نام وی نامگذاری شد.
در گذشتهها، نمودارهای گانت با دست و زحمت زیادی تهیه میشدند. هر بار که پروژه تغییر میکرد یا نیاز به اصلاح داشت، ایجاد تغییر در نمودارهای گانت ضروری بود. به همین دلیل مدیران کمتر علاقهای به استفاده از آنها داشتند، زیرا باید زمان زیادی را برای تغییر مستمر و ترسیم آنها صرف میکردند.
اما با ظهور رایانهها، پلتفرمهای آنلاین و نرمافزارهای مدیریت پروژه بهسادگی نمودارها ترسیم میشوند، بروزرسانی میگردند، گزارشگیری میشوند و در زمان لزوم چاپ میشوند.
چگونه نمودار گانت در مدیریت پروژه مورد استفاده قرار میگیرد؟
در گذشته، انجام امور کسب و کاری چندان پیچیده بود. برای اینکه کاری به نتیجه برسد با فرآیندی ساده مواجه بودیم. اما با رشد جوامع و تغییر در فناوریها، شاهد پیچیدگی ذاتی در بسیاری از کسب و کارها هستیم. بهخصوص در پروژههایی که با محدودیت زمانی روبهرو هستند، کنترل فعالیتهای کاری و انجام بهموقع آنها دارای اهمیت زیادی است.
شرکتهای پیشرو در هر صنعتی تلاش دارند تا با افزایش سرعت و کارایی، عملکرد بهتری را نسبت به رقبا از خود بروز دهند و یکهتاز بازار شوند. برای رسیدن به چنین هدفی کنترل پروژهها و مدیریت آنها بسیار مهم است.
نمودار گانت با داشتن مولفههای مختلف به مدیران ارشد، مدیران اجرایی و ناظرین پروژه کمک میکند تا انجام فعالیتهای کاری را زیر نظر داشته باشند. در چنین نموداری با یک نگاه به اطلاعات مهم زیر دست پیدا میکنیم:
تاریخ شروع و پایان هر فعالیت و مدت زمان اختصاص داده شده برای انجام آن؛
مشخص شدن پیشنیازهای لازم برای انجام هر فعالیت؛
تعیین نفرات یا تیم کاری مسئول انجام فعالیت؛
مشخص شدن فعالیتهای موازی برای افزایش سرعت انجام کار؛
تعیین دقیق تاریخ شروع و پایان کل پروژه؛
تعیین دقیق تاریخ شروع و پایان کل پروژه؛
تعیین مسیر بحرانی (یعنی جایی که اگر اختلالی در انجام فعالیتها بهوقوع بپیوندد بر روی سایر فعالیتها تاثیر منفی میگذارد و پروژه با تاخیر مواجه خواهد شد)؛
گزارش دقیق از وضعیت پروژه به مدیران ارشد در تایملاین نمودار گانت.
دلایل استفاده از گانت چارت
نمودار گانت مهمترین ابزار در مدیریت پروژههای بزرگ یا دارای پیچیدگی زیاد است. این نمودار کمک میکند تا:
مدیریت جامع پروژه
نمودار گانت با قابلیت تجسم بالایی که دارد، وظایف بزرگ را به واحدهای کوچکتر و قابل کنترل تقسیم میکند. هر فعالیت بهسادگی توسط یک واحد سازمانی قابل سازماندهی و انجام است. مشخص شدن وابستگی بین فعالیتها به مدیران کمک میکند تا نقاط عطف را شناسایی و با برنامهریزی درست از بروز بحران در سازمان جلوگیری کنند.
نظارت بر پروژه
کنترل فعالیتها، نحوۀ انجام و شرایط فعلی از مهمترین کارکردهای نمودار گانت است که به مدیران کمک میکند تا با توجه به وابستگی بین فعالیتها به مدیریت پروژه بپردازند. این نمودار برای مدیریت کارهایی که وابسته به چندین تیم است، گزینهای ایدهآل خواهد بود.
تعیین مسیر پیشرفت پروژه
گانت چارت علاوهبر اینکه در انجام پروژه به مدیران اجرایی کمک میکند، یک نمای شماتیک و شفاف از مسیر پیشرفت پروژه و شرایط فعلی آن را نشان میدهد. مدیران ارشد سازمانی در یک نگاه به گانت متوجه میشوند که میزان سلامت پروژه در چه شرایطی قرار دارد و در چه زمانی تعهدات خود به مشتریان را انجام خواهند داد. ارائه گزارشات مدیریتی از مزایای گانت چارت است.
مشخص کردن منابع انجام هر فعالیت
در هر پروژهای به منابع سختافزاری و نرمافزاری نیاز داریم. عدم دسترسی به این منابع موجب تاخیر یا توقف در پروژه خواهد شد. نمودار گانت به درستی مشخص میکند که چه زمانی و به چه حجم از منابع برای انجام پروژه نیاز داریم.
شناسایی بحرانها قبل از وقوع
نمودار گانت با نمایشی شفاف، بحرانهای پیشرو را شناسایی کرده و به مدیران کمک میکند تا از قبل برنامهریزی مناسبی برای مواجه با ضعفها و مشکلات احتمالی را داشته باشند.
مزایا و معایب نمودار گانت
مزایا
• نمایش وظایف موازی و وابسته به یکدیگر؛
• شناسایی تنگناها؛
• تعیین Slack برای عدم تاخیر در پروژهها؛
• تعیین فعالیتهای غیربحرانی با امکان تعویق و مشخص کردن فعالیتهای حیاتی؛
• امکان استفاده در هر پروژهای با هر اندازه و حجم اطلاعات؛
• ارائه انواع نرمافزارهای مدیریت پروژه برای استفاده از Gantt Chart؛معایب
- پیچیدگی نمودار با توجه به تعدد فعالیتها؛
- عدم مشخص بودن رابطه یک تسک با وظیفه،
- نیاز به بروزرسانی مستمر و ورود اطلاعات پروژه.
نمودار گانت در مقابل سایر نمودارها
برای مدیریت پروژه از نمودارهای مختلفی استفاده میشود. هر کدام از این نمودارها بر حسب شرایط و نیاز راهگشای مدیران هستند:
نمودار PERT
این نمودار در آمادهسازی ساختار، برآوردهای زمانی و تامین منابع مورد نیاز در پروژههای بزرگ کمککننده است. در این نمودار سعی میشود تا با کمترین زمان، بیشترین حجم کار انجام شود؛
نمودار PDM
نمودار تقدم یا PDM یک تکنیک زمانبندی فعالیتهای متوالی در پروژهها است. از این نمودار برای ایجاد شبکهای از فعالیتهای مرتبط با یکدیگر در واحد زمان استفاده میشود. تعیین چندین نوع وابستگی در پروژه از مزایای این نمودار نسبت به نمودار گانت است؛
نمودار پیشرفت پروژه S-Curve
در این نوع از نمودار به نمایش هزینههای انجام پروژه (بر اساس نفر-ساعت یا هر واحد دیگری) در واحد زمان پرداخت میشود.
سخن پایانی
نمودار گانت از ابزارهای مهم در مدیریت پروژه است که به مدیران کمک میکند تا فعالیتهای مختلف را مطابق برنامه زمانی انجام دهند و تمامی تعهدات خود به کارفرمایان و مشتریان را سر موعد تحویل دهند.
مقالات مرتبط:
درباه ما:
شرکت دانش بنیان برهان سیستم پاسارگاد فعالیت خود را از سال ۱۳۸۸ با عرضه نرم افزاری مالی و مدیریتی آغاز کرد. هسته اصلی برهان گروهی از کارشناسان حوزه مالی و نرم افزاری است که حاصل تجارب خود در شرکت ها و پروژه های متفاوت را در برهان گرد آوردند.
این شرکت دارای رتبه 1 از شورای عالی انفورماتیک، مجوز فعالیت از سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران و دارای گواهینامه ISO 9001:2015 میباشد.
محصولات برهان
لینک های مفید
تماس با ما
خیابان ملاصدرا، خیابان شیرازی شمالی، بن بست کاج، پلاک 8، ساختمان برهان سیستم پاسارگاد
ساعت کاری شرکت:
شنبه الی چهارشنبه : 17:20 – 8:30
پنجشنبه : 13:30- 8:30
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.