تطابق سازمان با محیط اطراف از عوامل با اهمیتی است که موجب بقا و موفقیت بیشتر آن میشود. در اختیار داشتن خلاصهای از فرصتها، تهدیدها، نقاط قوت و نقاط ضعف سازمان برای ارزیابی شرایط تطابق مفید است. ابزار مهمی که این اطلاعات را میسنجد ماتریس SWOT است. در این مطلب قصد داریم اطلاعات کافی درباره این ماتریس در اختیار شما قرار دهیم.
ماتریس SWOT چیست؟
ماتریس SWOT جدولی است که موقعیت یک سازمان، عوامل داخلی و خارجی و پتانسیلهای آن را بررسی میکند و براساس بررسیهای انجام شده، برنامهریزی استراتژیک شرکت را تعیین میکند. مدیران با استفاده از این ماتریس میتوانند نگاهی واقعبینانه به نقاط قوت و ضعف شرکت داشته باشند و امور را به بهترین شکل کنترل کنند. استفاده از این ماتریس در کنار روشهای دیگر، موفقیت کسب وکار را تضمین میکند.
نحوه انجام تجزیه و تحلیل با استفاده از ماتریس SWOT
تجزیه و تحلیل با SWOT تکنیکی است که برای ارزیابی عملکرد، رقابت و ریسک یک کسب و کار مورد استفاده قرار میگیرد. این تکنیک با استفاده از دادههای داخلی و خارجی میتواند کسب و کارها را به سمتی هدایت کند که میزان موفقیت آنها بیشتر شود. به این ترتیب این ماتریس به مدیران کمک میکند تا استراتژیهایی که به موفقیت ختم نمیشود را هم شناسایی کنند و با فاصله گرفتن از آنها موفقیت خود را تضمین کنند.
برای اینکه با نحوه تجزیه و تحلیل با ماتریس SWOT آشنا شویم باید بدانیم این واژه مخفف چه کلماتی است و هر کدام از آنها چه معنایی دارند.
S مخفف STRENGTHS به معنای نقاط قوت
اولین عنصری که در تجزیه و تحلیل ماتریس SWOT باید با آن آشنا شویم، نقاط قوت است. نقاط قوت شرکت، ویژگیهای داخلی و مثبت شرکت است و به کارها و اقداماتی گفته میشود که باعث موفقیت و پیشرفت شرکت میشوند.
نقاط قوت یک سازمان و شرکت ویژگیهایی نظیر گزارش فروش، مدیریت توانمند، تیم مهندسی قوی یا تولید یک محصول خاص است.
W مخفف WEAKNESSES به معنای نقاط ضعف
با تشخیص نقاط قوت و توانمندیها نوبت به بررسی نقاط ضعف و کاستیها در سازمان یا شرکت میرسد. نقاط ضعف به مواردی گفته میشود که صاحبان کسب و کار باید آنها را رفع کنند تا بتوانند در مسیر رقابت باقی بمانند.
در صورتی که قدرت مدیریت و کارفرمایی ضعیف باشد، میزان بدهی بالا باشد، شرکت با کمبود سرمایه مواجه باشد یا زنجیره تامین ناکافی باشد، رسیدن به موفقیت سختتر میشود. بنابراین لازم است تمهیداتی در نظر گرفته شود تا این نقاط ضعف از میان برداشته شود.
O مخفف OPPORTUNITIES به معنای فرصتها
فرصت در ماتریس SWOT به عوامل خارجی گفته میشود که باعث میشوند سازمان قابلیت رقابت داشته باشد. تمام عناصری که باعث بالا رفتن میزان فروش، شناساندن محصول یا رشد و پیشرفت شرکت میشود به عنوان فرصت شناخته میشوند.
T مخفف THREATS به معنای تهدیدها
THREATS در ماتریس سوات به تهدیدهایی گفته میشود که فرصت رشد را از سازمان میگیرند و موجب آسیب رساندن به آن میشوند. عواملی مانند افزایش قیمت مواد اولیه، افزایش رقابت در سازمان یا کمبود نیروی کار از عوامل مهمی هستند که باید شناسایی شوند تا استراتژی مناسب برای رفع آن در نظر گرفته شود.
نحوه انجام SWOT و مثالی برای آن
برای ترسیم ماتریس SWOT باید تمام عوامل داخلی و خارجی که در عملکرد سازمان تاثیرگذار است را به خوبی شناسایی و دستهبندی کنیم.
عوامل داخلی شامل نقاط قوت و ضعفی است که باید مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرند. موارد مهمی که برای ترسیم این بخش باید مورد توجه قرار بگیرد شناسایی داراییها و موثرترین اقدامات برای موفقیت بیشتر سازمان است.
در مقابل برای اینکه با نقاط ضعف سازمان آشنا شویم باید ضعیفترین عملکرد در خطوط تولید را شناسایی کنیم، منتقدان سازمان و انتقادات آنها را بشناسیم یا با بخشهای عملکردی ضعیف آشنایی بیشتری داشته باشیم تا بتوانیم اقدامات مناسب برای رفع آنها را انجام دهیم.
موارد تقسیمبندی دقیقی از منابع داخلی یک سازمان است که در ترسیم ماتریس مورد توجه قرار میگیرد.
منابع فیزیکی مانند امکانات و تجهیزات مختلف
منابع انسانی شامل کارکنان، داوطلبان و مخاطبان هدف
امکان دسترسی به منابع طبیعی، علائم تجاری و حق چاپ
فرآیندهایی نظیر سلسه مراتب یا سیستمهای نرمافزاری
فرصتها و تهدیدها به عنوان عوامل خارجی بااهمیت به اندازه عوامل داخلی در موفقیت یک سازمان تاثیرگذار هستند. با اینکه فرصت و تهدید قابلیت تغییر ندارند، اما مدیران و برنامهریزان میتوانند از فرصتهایی که فراهم میشود، به بهترین شکل استفاده کنند و از سازمان در برابر تهدیدها محافظت کنند. موارد زیر نمونههایی از عوامل خارجی است که در موفقیت یک سازمان اهمیت دارد.
روندهای اقتصادی مالی، محلی و بینالمللی
کمکهای مالی
روابط و مناسبات با تهیهکنندگان
مقررات و دستورالعملهای زیست محیطی، اقتصادی و سیاسی
روند بازار مانند محصولات جدیدی که وارد بازار میشود یا پیشرفت فناوری
مثال ماتریس SWOT
یکی از مهمترین نقاط قوت شرکت کوکاکولا تنوع بالای محصولات آن در گروههای مختلف است. بیشتر از 500 برند در 200 شرکت به کوکالا تعلق دارد. در سال 2015 تحلیلهای ماتریس سوات نشان داد شرکت کوکاکولا در سالهای آتی هم میتواند یکی از شرکتهای درجه یک بازار باشد. پنج سال بعد نتایج تحلیلها درست از آب درآمد و کوکا کولا به عنوان ششمین برند مطرح در جهان شناخته شد.
تنوع محصولات و کاهش فضای رقابتی بازار به عنوان یکی از نقاط قوت کوکا کولا مطرح است که موجب تسلط این برند بر بازار شده است. همچنین این برند در کل جهان شناخته شده است و باعث میشود شرکتهایی که روی این برند سرمایهگذاری میکنند، به راحتی دیده شوند.
اما شرکت کوکا کولا نقطه ضعفهایی هم دارد. به طور مثال این شرکت در انطباق با ترندهای سلامتی توانایی کافی را ندارد و محصولی شیرین است. شرکت کوکا کولا باید برای بهبود کیفیت محصول و حفظ طعم آن، جایگزینی برای قند پیدا کند اما تاکنون موفق به انجام این کار نشده است.
در صورتی که این شرکت بتواند به ترندهای کنونی سلامت اهمیت بیشتری دهد، این فرصت را در اختیار خواهد داشت تا سهم بیشتری از بازار را در اختیار بگیرد. حتی با پیدا کردن یک جایگزین سالم برای قند موفقتر میشود و بخش عمدهای از بازار صنعت نوشابه را در اختیار میگیرد.
سوالات متداول:
ماتریس SWOT چیست؟
استفاده از ماتریس سوات روشی برای تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در سازمانها است. از نتایج این تحلیل برای مشخص کردن همراستایی فعالیتها و اقدامات شرکت با اهداف استراتژیک استفاده میشود.
چگونه بر اساس ماتریس SWOT باید اقدام کنیم؟
با ایجاد ماتریس SWOT شرایط سازمان را به طور واضح مشاهده میکنیم و اطلاعات مورد نیاز را تکمیل میکنیم. برای تکمیل اطلاعات لازم است ابتدا نقاط قوت و فرصتها را تطبیق دهیم و سپس برای تبدیل نقاط ضعف به نقاط قوت تلاش کنیم.
چه کسی تحلیل SWOT را انجام میدهد؟
برای اثربخش بودن تجزیه و تحلیل SWOT لازم است بنیانگذاران یا مدیران شرکت این کار را انجام دهند. این وظیفه قابل واگذاری به دیگران نیست؛ زیرا در این صورت منجر به نتیجه مطلوب از تحلیل شرایط نمیشود.
استفاده از ماتریس SWOT یک اقدام مناسب برای تدوین استراتژیهای کسب و کار است. افراد در جلسات دور هم جمع میشوند و با صحبت کردن در مورد نقاط قوت و ضعف یا فرصت و تهدیدهای سازمان سعی میکنند کسب و کار را پویا و در حال رشد نگاه دارند. این مطلب راهنمای کاملی درباره استراتژی فوق در قالب ماتریس SWOT است و به طور کامل جزئیات آن را بررسی میکند. امیدواریم این اطلاعات به رشد کسب و کار شما کمک کند.
مقالات مرتبط:
درباه ما:
شرکت دانش بنیان برهان سیستم پاسارگاد فعالیت خود را از سال ۱۳۸۸ با عرضه نرم افزاری مالی و مدیریتی آغاز کرد. هسته اصلی برهان گروهی از کارشناسان حوزه مالی و نرم افزاری است که حاصل تجارب خود در شرکت ها و پروژه های متفاوت را در برهان گرد آوردند.
این شرکت دارای رتبه 1 از شورای عالی انفورماتیک، مجوز فعالیت از سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران و دارای گواهینامه ISO 9001:2015 میباشد.
محصولات برهان
لینک های مفید
تماس با ما
خیابان ملاصدرا، خیابان شیرازی شمالی، بن بست کاج، پلاک 8، ساختمان برهان سیستم پاسارگاد
ساعت کاری شرکت:
شنبه الی چهارشنبه : 17:20 – 8:30
پنجشنبه : 13:30- 8:30
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.