زنجیره ارزش پورتر به چه معناست؟
مایکل پورتر از صاحبنظران و پیشگامان معرفی و تبیین مفهوم زنجیره ارزش بود. وی در کتاب خود زنجیره ارزش را تحت عنوان «مزیت رقابتی: ایجاد و ثبات عملکرد برتر» تعریف و تجزیهوتحلیل نمود. به اعتقاد پورتر تمام فعالیتهای صورت گرفته در مراحل طراحی، تولید، بازاریابی و تحویل کالا به مشتری نقش مهم و تأثیرگذاری در افزایش مزیت رقابتی دارد و به همین سبب هم نباید به زنجیره ارزش نگاهی کلی و اجمالی داشت.
پورتر بر این باور بود که برای ارزش بخشیدن به یک محصول و قرار گرفتن آن در بالاترین نقطه از بازار رقابتی باید تمامی فرآیندها و فعالیتهای کسبوکار و شرکت مربوطه به بهترین شکل ممکن انجام شود تا درنهایت ارزش نهایی محصول ایجاد و این ارزش از هزینههای اجرایی بیشتر گردد. اما سؤالی که مطرح میشود این است که اصلاً اهمیت زنجیره ارزش پورتر چیست و چرا باید مدل زنجیره ارزش پورتر را بشناسیم؟ در ادامه به این سؤال پاسخ میدهیم.
چرا باید مدل زنجیره ارزش پورتر را بشناسیم؟
با استفاده از زنجیره ارزش پورتر صاحبان مشاغل و کسبوکارهای گوناگون قادر خواهند بود بر تمامی فعالیتها و فرآیندهای تولید و عرضه محصول نظارت داشته و ضمن مدیریت آن را تحلیل کنند تا بتوانند با تولید ارزش و ایجاد مزیتهای رقابتی محصول خوب، باکیفیت، دارای قیمت مناسب و درخور توجه و رضایت مشتری را به بازار عرضه نمایند.
با استفاده از مدل پورتر هم هزینههای تولید کاهش مییابد و هم قیمت محصول در بازار رقابتی موجود مناسبتر میشود. بنابراین اگر کسبوکاری تمایل داشته باشد که در این بازار پرزرقوبرق و سرشار از رقبای مختلف دوام آورد و به توسعه، پیشرفت و سودآوری دست یابد باید با این مدل آشنایی کامل داشته باشد و تمامی مراحل آن را به کار ببندد.
فعالیتهای اصلی در زنجیره ارزش پورتر
پورتر در کتاب خود فعالیتهای اصلی در انجام کسبوکار را به دو دسته تقسیم کرد. این دو دسته شامل:
البته باید ذکر کرد که این تقسیمبندی توسط پورتر بهطورکلی انجام گرفته است و هر کسبوکار و شرکتی میتواند بسته به نیاز، صلاحدید و شرایط خود مراحل این دو دسته را حذف و یا در صورت لزوم با یکدیگر ادغام نماید. علاوه بر این فعالیتهای این دو حوزه در عین مستقل بودن از هم به یکدیگر ارتباط متقابل دارند و نمیتوان محدوده مشخصی برای آنها معین کرد.
مراحل اجرا و پیادهسازی زنجیره ارزش پورتر:
بهمنظور اجرا و پیادهسازی زنجیره ارزش پورتر سه مرحله وجود دارد. این مراحل عبارتاند از:
- نقشه راه: با تهیه نقشه راه شما بهخوبی مراحل و فرآیند انجام کار را درک میکنید. در طی این مرحله باید اطلاعات کافی و لازم درزمینهی نیازهای کلی و تأثیرات آنها بر هر مرحله و درنهایت ارزش کلی محصول جمعآوری شود تا بتوان برای انجام فعالیتها برنامهریزی انجام داد.
- تجزیهوتحلیل زنجیره ارزش: ازآنجاییکه برای مدیریت زنجیره ارزش دو دلیل کاهش هزینهها و تمایز محصولات مطرح میشود، لذا برای تجزیهوتحلیل زنجیره ارزش هم دو روش وجود دارد: 1. رویکردی جهت مدیریت و کاهش هزینهها: لازمه تحقق این رویکرد شناسایی عوامل مؤثر بر هزینه مانند: ساعت کاری، ابزارها و فناوریها، حملونقل، تهیه مواد اولیه و دستمزدها، شناسایی مشکلات و زیادهرویهای مالی و در پایان برطرف کردن این مسائل و مشکلات است. 2. رویکرد مبتنی بر تمایز: طی این رویکرد باید با پیدا کردن راههایی برای افزایش ارزش محصول، نظر و توجه مشتری را به محصول معطوف کرد. لازم به ذکر است که داشتن دانش و مهارت درزمینهی بازاریابی، ارتباط صحیح با مشتری و …. در پیشبرد این رویکرد و رضایت نهایی مشتری تأثیر بسیاری خواهد داشت.
- ارزیابی و سنجش رقابتهای پرسود موجود در بازار: در این مرحله هم با در نظر گرفتن دو عامل کاهش هزینهها و تمایز محصولات باید وارد بازار رقابت شد و با انجام یکسری اقدامات ازجمله فعالیتهایی جهت کاهش هزینه مالی، انرژی و توسعه زمینه رقابتی محصول گوی سبقت را از سایر رقبای فعال بازار ربود.
تحلیل مدیریت زنجیره ارزش:
برای تحلیل زنجیره ارزش پورتر باید کسبوکار را دقیق و موشکافانه بررسی کرد، اطلاعات موردنیاز را جمعآوری نمود و با شناسایی مشکلات، موانع، نقاط ضعف و نقاط قدرت زنجیره ارزش را تحلیل کرد. این مرحله که با هدف کاهش هزینهها، تمایز محصولات و در نهایت بالا بردن ارزش انجام میگیرد، شامل 4 مرحله مهم به شرح زیر است:
سخن آخر
در این مطلب سعی کردیم زنجیره ارزش پورتر و نحوه تحلیل آن را با زبانی ساده به شما بیاموزیم. آموختن و بهکار بستن این زنجیره بهمنظور تولید و عرضه کالایی با کیفیت بالا و دارای هزینه مناسب ضروری است. امید است این مطالب بتواند دانش شما را در این حوزه افزایش دهد و منجر به بهرهوری مالی، توسعه کسبوکار و رضایت مشتریان عزیز شود. از اینکه تا پایان ما را همراهی کردید بینهایت سپاسگزاریم.
مقالات مرتبط:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.