انواع جرایم مالیاتی و میزان هر کدام از آنها
جرایم مالیاتی انواع مختلفی دارد که در اینجا مهمترین آنها بهترتیب مواد قانونی به همراه درصدهای متفاوت مربوط به آنها آورده شده است:
1- جریمه مالیات بر ارزش افزوده
طبق ماده 22 قانون ارزش افزوده، مالیات بر ارزش افزوده هر 3 ماه یکبار باید به شکل دورهای پرداخت شود که مودی تا 15 روز پس از هر دوره این فرصت را دارد که اقدام به پرداخت کند در غیر این صورت منجر به تعلق جریمه مالیات بر ارزش افزوده میشود. جریمههای این ماده عبارتند از:
– عدم ثبت نام مودیان مالیاتی در مدت زمان مقرر جریمهای معادل (75%) مالیات متعلق تا زمان ثبت نامه دارد.
– عدم صادرکردن صورتحساب جریمهای معادل یک برابر مالیات متعلق دارد.
– جریمه عدم درج درست قیمت کالا در صورتحساب معادل یک برابر مابهالتفاوت مالیات متعلق است.
– عدم تکمیل و درج اطلاعات صورتحساب مطابق با نمونه اعلام شده، جریمهای معادل بیست وپنج درصد (25%) مالیات متعلق دارد.
– جریمه عدم ارائهی اظهارنامه از تاریخ ثبتنام یا شناسایی به بعد، معادل پنجاه درصد (50%) مالیات متعلق است.
– عدم تسلیم دفاتر یا اسناد و مدارک حسب مورد جریمهای برابر بیست وپنج درصد (25%) مالیات متعلق دارد.
2-جریمه مالیات عملکرد
براساس ماده 190 قانون مالیاتهای مستقیم، اشخاص حقیقی و حقوقی در صورت عدم پرداخت مالیات عملکرد در زمان مقرر مشمول جریمهای برابر 2.5 درصد به ازای هر ماه تأخیر میشوند.
3-جریمه اظهارنامه مالیاتی
یکی دیگر از جرایم مالیاتی عدم تسلیم اظهارنامه در مهلت مقرر است، براساس ماده 192 قانون مالیاتهای مستقیم مودی در این مورد مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی برابر 30 درصد مالیات متعلق برای اشخاص حقوقی و جریمه 10 درصدی اشخاص حقیقی میشود.
4-جریمه درآمدهای کتمانشده و هزینههای غیرواقعی
طبق ماده 192 قانون مالیاتهای مستقیم، مودی با ارائهی درآمدهای کتمانشده و هزینههای غیرواقعی در اظهارنامه مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی برابر با 30 درصد مالیات متعلق برای اشخاص حقوقی و جریمه 10 درصدی اشخاص حقیقی میشود.
5- جریمه عدم ارائه ترازنامه و حساب سودوزیان
مودی در صورت عدم تسلیم ترازنامه و حساب سودوزیان یا دفاتر، بر طبق ماده 193 قانون مالیاتهای مستقیم، مشمول جریمهای برابر با بیست درصد مالیات برای هر یک از موارد مذکور میشود.
برخی از مهمترین جرایم مالیاتی اشخاص حقوقی
براساس قانون سازمان امور مالیاتی کلیهی شرکتهایی که نام آنها در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسیده است در قالب شخصیت حقوقی مکلف به پرداخت مالیات هستند. اشخاص حقوقی حتی در صورتیکه هیچ فعالیت اقتصادی و عایدی طی یک دوره مالی نداشته باشند نیز مکلفاند تا اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند.
مهمترین جرایم مالیاتی اشخاص حقوقی مربوط به عدمتعهد شرکتها به تکالیف مالیاتی عبارتند از: عدم پرداخت مالیات بر عملکرد، عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی، برآورد و ابراز هزینههایجاری غیرواقعی در اظهارنامه، درآمدهای کتمان شده در اظهارنامه، عدم تسلیم حساب سودوزیان و ترازنامه و عدم پرداخت مالیاتهای تکلیفی.
جدول جرایم مالیاتی چگونه است؟
انواع جرایم مالیاتی به همراه درصد آنها در جدول جرایم مالیاتی زیر ارائه شده است:
تشویق ها و جریمه های مالیاتی به چه شکل هایی اعمال میشوند؟
بر اساس مادههای 190 تا 202 و ماده 211، از قانون مالیاتهای مستقیم تشویق ها و جریمه های مالیاتی به صورت زیر اعمال میشوند:
- جریمه و تشویق های مرتبط با عدم تشکیل پرونده اقتصادی و نداشتن کد اقتصادی
- جریمه و تشویق های مربوط به تسلیم اظهارنامه در زمان مقرر
جریمه و تشویق های مربوط به تحویل دفاتر مالی قانونی یا دفاتر پلمپ
بخشودگی جرایم مالیاتی و شرایط آن چگونه است؟
- دولت برای تشویق مودیان مالیاتی از ابزارهای بخشودگی جرایم مالیاتی و معافیتهای مالیاتی در قالب بخشنامههای دولتی استفاده میکند. صدرو بخشنامهی بخشودگی جرایم مالیاتی مشاغل آسیب دیده از کرونا در سال 1399، نمونهای از این ابزار است.
- طبق ماده 190 قانون مالیاتهای مستقیم بابت پرداخت مالیات عملکرد پیش از سررسید مقرر، مشمول پاداشی معادل یک درصد مبلغ پرداختی به ازای هر ماه تا موعد مقرر خواهد بود.
- در ماده 189 قانون مالیاتهای مستقیم آمده است که چنانچه اشخاص حقوقی و حقیقی طی سه سال متوالی ترازنامه و حساب سودوزیان و دفاتر آنها مورد قبول قرار گرفته باشد و مالیات هر سال را بدون مراجعه به هیاتهای حلاختلاف مالیاتی پرداخت کرده باشند، برابر پنج درصد (%5) اصل مالیات سه سال پاداش خواهند گرفت.
- همچنین این مودیان خوشحساب بر اساس ماده 191 قانون مالیاتهای مستقیم از سوی سازمان امور مالیاتی این فرصت را دارند تا در صورت عمدینبودن عدم انجام تکالیف مالیاتی توسط آنها، بتوانند با ابراز دلایلی مبنی بر خارج از اختیاربودن عدمتعهد به تکالیف قانونی، با توجه به سوابق خوشحسابی مالیاتی و موافقت سازمان امور مالیاتی کشور، مشمول بخشودگی واقع شوند.
- یکی از ابزارهای تشویقی دیگر ماده 167 قانون مالیاتهای مستقیم است، که طبق آن مودیانی که قادر نباشند بدهی مالیاتی خود را یکجا پرداخت کنند، میتوانند حداکثر به مدت سه سال از تاریخ ابلاغ، مالیات قطعی بدهی را بهشکل اقساطی پرداخت نمایند.
تشویق ها و جریمه های مالیاتی به چه شکل هایی اعمال میشوند؟
بر اساس مادههای 190 تا 202 و ماده 211، از قانون مالیاتهای مستقیم تشویق ها و جریمه های مالیاتی به صورت زیر اعمال میشوند:
- جریمه و تشویق های مرتبط با عدم تشکیل پرونده اقتصادی و نداشتن کد اقتصادی
- جریمه و تشویق های مربوط به تسلیم اظهارنامه در زمان مقرر
جریمه و تشویق های مربوط به تحویل دفاتر مالی قانونی یا دفاتر پلمپ
بخشودگی جرایم مالیاتی و شرایط آن چگونه است؟
دولت برای تشویق مودیان مالیاتی از ابزارهای بخشودگی جرایم مالیاتی و معافیتهای مالیاتی در قالب بخشنامههای دولتی استفاده میکند. صدرو بخشنامهی بخشودگی جرایم مالیاتی مشاغل آسیب دیده از کرونا در سال 1399، نمونهای از این ابزار است.
طبق ماده 190 قانون مالیاتهای مستقیم بابت پرداخت مالیات عملکرد پیش از سررسید مقرر، مشمول پاداشی معادل یک درصد مبلغ پرداختی به ازای هر ماه تا موعد مقرر خواهد بود.
در ماده 189 قانون مالیاتهای مستقیم آمده است که چنانچه اشخاص حقوقی و حقیقی طی سه سال متوالی ترازنامه و حساب سودوزیان و دفاتر آنها مورد قبول قرار گرفته باشد و مالیات هر سال را بدون مراجعه به هیاتهای حلاختلاف مالیاتی پرداخت کرده باشند، برابر پنج درصد (%5) اصل مالیات سه سال پاداش خواهند گرفت.
همچنین این مودیان خوشحساب بر اساس ماده 191 قانون مالیاتهای مستقیم از سوی سازمان امور مالیاتی این فرصت را دارند تا در صورت عمدینبودن عدم انجام تکالیف مالیاتی توسط آنها، بتوانند با ابراز دلایلی مبنی بر خارج از اختیاربودن عدمتعهد به تکالیف قانونی، با توجه به سوابق خوشحسابی مالیاتی و موافقت سازمان امور مالیاتی کشور، مشمول بخشودگی واقع شوند.
یکی از ابزارهای تشویقی دیگر ماده 167 قانون مالیاتهای مستقیم است، که طبق آن مودیانی که قادر نباشند بدهی مالیاتی خود را یکجا پرداخت کنند، میتوانند حداکثر به مدت سه سال از تاریخ ابلاغ، مالیات قطعی بدهی را بهشکل اقساطی پرداخت نمایند.
کلام آخر
همانطور که در مقاله فرهنگ مالیاتی گفتیم، پرداخت مالیات برای اشخاص حقیقی و حقوقی یک وظیفه است. بنابراین آشنایی صاحبان کسبوکار با انواع جرائم مالیاتی و شرایط بخشودگی مالیاتی میتواند از ایجاد هزینههای جبرانناپذیر ناشی از این نوع جرائم برای آنها جلوگیری کند. از اینرو و برای آگاهی از تکالیف قانونی مالیات میتوانند از نظر مشاورین مالیاتی در این زمینه استفاده کنند.
مقالات مرتبط:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.