استاندارد حسابداری شماره 4 – ذخاير، بدهيهای احتمالی و داراييهای احتمالی
هدف
1. هدف این استاندارد اطمینان از بهکارگیری معیارهای شناخت و مبانی اندازهگیری مناسب در مورد ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی و نیز افشای اطلاعات کافی در یادداشتهای توضیحی برای درک بهتر ماهیت، زمانبندی و مبلغ آنها توسط استفادهکنندگان صورتهای مالی میباشد.
دامنه کاربرد
2. این استاندارد باید توسط کلیه واحدهای تجاری برای حسابداری ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی، به استثنای موارد زیر، بکار رود:
الف. قراردادهایی که به موجب آن هیچ یک از طرفین به تعهدات خود عمل نکردهاند یا هر دو طرف طبق قرارداد بخشی از تعهداتشان را متناسباً انجام دادهاند، مگر در مواردی که قرارداد زیانبار باشد، و
ب. آنچه که مشمول سایر استانداردهای حسابداری است.
3. چنانچه استاندارد حسابداری دیگری نوع خاصی از ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی را مورد بحث قرار دهد، واحد تجاری باید آن استاندارد را بکار برد. به عنوان مثال، موارد خاصی از ذخایر در استانداردهای زیر مطرح شده است:
الف. پیمانهای بلندمدت (به استاندارد حسابداری شماره 9 با عنوان حسابداری پیمانهای بلندمدت مراجعه شود)،
ب. اجارهها (به استاندارد حسابداری شماره 21 با عنوان حسابداری اجارهها مراجعه شود). با توجه به اینکه استاندارد حسابداری شماره 21 حاوی الزامات خاصی برای اجارههای عملیاتی زیانبار نیست، این استاندارد در چنین مواردی کاربرد دارد، و
ج. فعالیتهای بیمه عمومی (به استاندارد حسابداری شماره 28 با عنوان فعالیتهای بیمه عمومی مراجعه شود).
4. بعضی از مبالغی که با آن همانند ذخیره برخورد میشود ممکن است مربوط به شناخت درآمد باشد. برای مثال، مواردیکه واحد تجاری در مقابل دریافت حق اشتراک، خدمات تعمیر خودرو ارائه میکند. این استاندارد با شناخت درآمد سروکار ندارد. استاندارد حسابداری شماره 3 با عنوان درآمد عملیاتی، شرایط شناخت درآمد عملیاتی را مشخص میکند و رهنمودی عملی برای بهکارگیری معیارهای شناخت ارائه میدهد. این استاندارد الزامات استاندارد حسابداری شماره3 را تغییر نمیدهد.
5. این استاندارد، ذخایر را به عنوان بدهیهایی تعریف کرده است که زمان تسویه و یا تعیین مبلغ آن توأم با ابهام نسبتاً قابل توجه میباشد. اصطلاح ”ذخیره“ در مورد اقلامی از قبیل کاهش ارزش داراییها و مطالبات مشکوکالوصول نیز بکار میرود. این اقلام مبلغ دفتری داراییها را تعدیل میکند و مشمول این استاندارد نیست.
6. این استاندارد در مورد ذخیره تجدید ساختار (شامل عملیات متوقف شده) کاربرد دارد. هنگامیکه تجدید ساختار منطبق با تعریف عملیات متوقف شده باشد، طبق استاندارد حسابداری شماره 31 با عنوان داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده، موارد افشای بیشتری ضرورت دارد.